SCIENTIFIC THOUGHTS IN MODERN NAAT
(In Context of Mairaaj)
DOI:
https://doi.org/10.56276/ft9nt419Keywords:
Theory of relativity, Muhammad Iqbal, Genre, Prophethood, Mairaaj, Miracles, Scientific theories, Modern Naat, Muhammad (PBUH)Abstract
Naat is a genre of poetry, traditionally enriched with the feelings of love and affection for Holy Prophet Muhammad (P.B.U.H), which has long been a way from a modern sensibility that has been invested in it by Iqbal. Iqbal, having sound knowledge of modern theories and scientific discoveries, introduced a new flavour of Naat. His Naatia Verses are a beautiful combination of traditional and nontraditional contents. He was the first poet who described the scientific implications of Mairaaj in many of his poems, verses and couplets. Under the influence of Muhammad Iqbal, a new type of Naat writing started. Especially during the past four or five decades, poets started describing the greatness of prophethood, the grandeur of being a mankind and the marvellous mysteries of miracles in a way inspired by theories, concepts and ideas based on scientific knowledge. In this article, an effort has been made as to how the essence of this modern age penetrated the contents of modern Naat. Modern Urdu literature, concerning Naat-e-Rasool (P.B.U.H), is a beautiful combination of faithfulness and unprecedented literary values. In this era, the scientific approach and the nobility of the subject matter are the natural beauty of this genera. Now modern Naat is no less than Ghazal or any other genera regarding usage of literary devices and modern sensibility.
Downloads
References
حافظ مظہر الدین، تجلیات، راولپنڈی:حریمِ ادب، ۱۹۹۳ء، ص:۱۵۳
ڈاکٹر عزیز احسن، کلیات عزیز احسن، کراچی،نعت ریسرچ سنٹر، ۲۰۰۵ء، ص:۵۷۵
شوذب کاظمی، نئی صدی نئی نعت، مرتبہ: خورشید ربّانی، ۲۰۱۳ء، ص:۲۲۶
محمد مختار علی، نئی صدی نئی نعت، ص:۳۰۵
یاسمین حمید، نئی صدی نئی نعت، ص:۳۳۷
حنیف اسعدی، آپ ﷺ،کراچی: اقلیم نعت، 1997ء، ص:۸۶
آفتاب کریمی، قوسین، کراچی:نعت ریسرچ سنٹر، ۲۰۰۵ء، ص:۱۱۶
حفیظ تائب، کلیاتِ حفیظ تائب، حفیظ تائب فاؤنڈیشن، 2005ء، ص:۳۳۳
افضل خاکسار، نویدِ بخشش، نعت ریسرچ سنٹر، کراچی: ۲۰۰۷ء، ص:101
مولانا شہزاد مجدّدی، کراچی: نغماتِ ثنا، ۱۹۸۴ء، ص:۴۲
مسعود چشتی، بارشِ انوار، کراچی:راغب مراد آبادی اکیڈمی، ۲۰۰۰ء، ص:۱۶۵
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، ملتان:بزمِ ضیائے ادب، ۱۹۹۶ء، ص:۴۵
غلام ربّانی فروغ، دھنک رنگ، نعت نمبر، شمارہ نمبر 3،ص:۲۱۸
شاکر القادری، چراغ، اٹک: فروغِ نعت اکیڈمی، 2016ء، ص:۸۵
ایضاً، ص:۱۱۶
درد اسعدی، نعت کائنات، اصنافِ سخن نمبر، لاہور: جنگ پبلشرز، 1993ء، ص:۱۸۹
حنیف اسعدی، آپؐ، ص:۱۰۶
حافظ مظہر الدین، تجلیات، راولپنڈی:حریمِ ادب، 1993ء، ص:۱۳۴
آغا صادق، نعت رنگ، شمارہ:۱۱، مارچ ۲۰۰۱ء ، ص:۷۳
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، بزم ضیائے ادب، ملتان: ۱۹۹۶ء، ص:۸
ایضاً، ص:۴۲
مظفر وارثی، اُمی لقبی، لاہور: علم و عرفان پبلشرز، 2000ء، ص:۱۰۸
ایضاً، ص:۱۳۹
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، ملتان: ضیائے ادب، 1994ء،ص:۳۷
جلیل عالی، نور نہایا رستہ، راولپنڈی، حرف اکادمی، 2017ء، ص:۴۷
مظفر وارثی، بابِ حرم، لاہور: القمر انٹرپرائزز، س ن، ص:۵۷
ناصر ملک، دھنک رنگ، نعت نمبر، شمارہ نمبر 3،ص:۲۸۴
مظفر وارثی، نورِ ازل، لاہور: القمر انٹرپرائزز، ۱۹۹۲ء، ص:۳۱
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، ص:۶۲
ایضاً، ص:۶۰
سیّد نور الحسن نور، انڈیا:قلزمِ نور، یو۔پی ۲۰۱۸ء، ص:۸۵
ڈاکٹر عزیز احسن، کراچی:نعتیہ ادب کے تنقیدی زاویے، نعت ریسرچ سنٹر، ۲۰۱۵ء، ص:۸۷
آفتاب کریمی، قوسین، ص:۱۵۵
ایضاً، ص:۱۵۶
حکیم محمد نبی جمال سویرؔا، نعت کائنات، مرتب: راجا رشید، محمود اصناف سخن نمبر،لاہور: جنگ پبلشرز،ص:۷۲۶
ڈاکٹر طاہر القادری، لاہور: فلسفہ معراج النبیؐ، منہاج القرآن پبلی کیشنز، ۲۰۱۹ء، ص:۱۱۲
حلیم حازق، اصولِ نعت گوئی مغربی بنگال، ۲۰۰۵ء، ص:۱۷
مظفر وارثی، نور ازل، ص:۲۶
حسن عسکری کاظمی، شہرِ نبوت، ص:۱۰۳
ایضاً، ص:۳۳
انور شعور، نعت رنگ، شمارہ ۲۵، اگست ۲۰۰۱ء، ص:۵۵۳
حفیظ تائب، نقوش، شمارہ:۱۳۴، دسمبر ۱۹۸۶ء، لاہور:ادارہ فروغ اُردو، ص:۶۲۹
نجیب احمد، سہ ماہی ادبیات، نعت نمبر، اسلام آباد، ص:۲۳۰
سیّد نور الحسن نور، سورج نکلا ہے، انڈیا: دبستان نوابیہ عزیزیہ ، قاضی پور اتر پردیش،ص:۶۷
سیّد ریاض حسین زیدی، جمالِ سیّدِ لولاک، ساہیوال:ادب سرائے، ۲۰۰۰ء، ص:۴۰
سحر انصاری، نعت رنگ،۲۴، جولائی ۲۰۱۴ء، ص:۵۳۵
ریاض حسین چودھری، نعت رنگ: ۲۴، ص:۵۳۶
ایضاً، ص:۸۹
حسن عسکری کاظمی، شہرِ نبوت، ص:۲۳
نازش پرتاب گڑھی، نعت کائنات، ص:۷۴۱
عاصی کرنالی، حرفِ شیریں، کراچی: ایجوکیشنل پریس، ۱۹۹۳ء، ص:۴۱
مظفر وارثی، بابِ حرم، لاہور: القمر انٹرپرائزز، س ن، ص:۷۸
اقبال عظیم، زبورِحرم، کراچی: نعت ریسرچ سنٹر، 2018ء، ص:۱۳۸
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، ص:۲۲
مظفر وارثی، میرے اچھے رسول، لاہور: القمر انٹرپرائزز، 1996ء، ص:۳۲
خالد محمود خالد، نعت کائنات، ص:۷۲۹
ایضاً
ایضاً
ایضاً
سیّد اقبال عظیم، نعت کائنات، ص:۷۲۱
سرشار صدیقی، میثاق، کراچی:حرافاؤنڈیشن، ۲۰۰۲ء، ص:۱۰۹
صوفی غلام مصطفیٰ تبسم، کلیات، لاہور:ماورا پبلشرز، ۱۹۹۰ء، ص:۶۰
حنیف نازش قادری، نعت ہوئی، لاہور: انٹرنیشنل نعت مرکز، ص:۱۸۵
ریاض مجید، کلیاتِ نعت، فیصل آباد: نعت اکادمی، 2019ء، ص:۵۱۳
مظفر وارثی، نورِازل، ص:۵۳
تبسم قادری، درود پڑھتے ہوئے، فیصل آباد:چشتی کمپوزر، ۲۰۰۹ء، ص:۱۳۲
سیّد نور الحسن نور، قلزمِ نور، ص:۱۳۹
نور الحسن نور، ثنا کی نکہتیں، انڈیا: فتحپور- ۲۰۱۹ء، ص:۱۶۴
راغب مراد آبادی، مدحت خیرالبشر، کراچی:ایجوکیشنل پریس، ۱۹۷۹ء، ص:۸۲
ایضاً، ص:۱۵۰
حافظ نور احمد قادری، متاعِ نور، اسلام آباد: بیلا پبلی کیشنز، ص:۳۳۳
مظفر وارثی، اُمّی لقبی، ص:۱۸۸
کلیم عثمانی، ماہِ حرا، لاہور: طوبیٰ پبلشرز، 2001ء، ص:۵۹
ابو مخدوم زادہ، قرآن کریم کے سائنسی انکشافات، لاہور:مشتاق بُک کارنر، ص:۵۳۰
راکب راجا، دھنک رنگ، نعت نمبر، ص:۱۰۰
اسرار احمد سروسہارنپوری، نعت رنگ:۱۲، اکتوبر۲۰۰۱ء، ص:۳۶۵
انور جمال، نعت رنگ: ۲۵، اگست ۲۰۱۵ء، ص:۳۵
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، ص:۶۷
شاہد نقوی، صراط و سلسبیل، ادارہ تقدیسِ قلم، کراچی: ۱۹۹۲ء، ص:۵۳
حزیں صدیقی، حرفِ ابد، ص:۲۶
ایضاً، ص:۳۲
ایضاً، ص:۶۵
مظفر وارثی، نورِازل، ص:۳۱
افضل خاکسار، نویدِبخشش، ص:۸۲
حنیف اسعدی، آپؐ، ص:۵۳
طاہر شیرازی، سہ ماہی ادبیات، نعت نمبر، ص:۲۰۲
صبیح رحمانی، کلیات صبیؔح رحمانی، کراچی: نعت ریسرچ سنٹر، 2019ء، ص:۲۷۲
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Dr. Tahira Inam, Dr. Fatima Jalal (Author)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.